Sıradaki Şarkı: Eyes of a Stranger

I REMEMBER NOW

Şarkıyı ilk duyduğum günü "I Remember Now"... “Aaaa, Iron Maiden’in bilmediğim bir şarkısı”demiştim; tarzı, soundu, o derecede benziyor, sarıp sarmalıyordu. Hard rock – heavy metale yeni yeni sardırdığım yaşlardı, Iron Maiden ilahlarımdan biriydi ve aynı klasmanda bir grup keşfetmiştim; Queensryche!

İyi de, bu muhteşem grup niye bu kadar az tanınıyordu? Tamam, bilen biliyordu, ama dünya çapında meşhur olmaları gerekmez miydi? Herhalde telafuz sorunundan dolayı olmalıydı; Almanca esintili bir grup adı bulup, bir de “y” harfinin üzerine iki lüzumsuz nokta koyunca beynimizdeki telafuz merkezi dumura uğruyordu:

“Oğlum, kuinnsrayhhşş diye bir grup buldum, süper herifler...”
“O senin dediğin kuiin olmalı, Fredi Merküri falan...”

Ama değildi işte! Tamam, grubun kökleri Seattle diyarından Iron Maiden ve Judas Priest coverları çalan bir gruba kadar gidiyor, ve grubun muhteşem soundu buradan geliyor olmalı, ama Queen ile pek bir akrabalıkları yok.Hatta, diğer Seattle grupları ile de bir akrabalıkları yok, çünkü henüz grunge çılgınlığının başlamadığı yıllarda Seattle musikisini progressive metal tarzında temsil ediyorlardı. (Seattle yazılarımı yazarken sıradaki şarkıda Pearl Jam’a yer vermiştim, ama aklım Queensryche’ta da kalmıştı doğrusu...)

Queensryche, gitarist Chris De Garmo ve solist Geoff Tate’in gruba katılması ile ideal kadrosuna kavuştu. De Garmo, metal camiasının gördüğü en muhteşem gitaristlerden; gitar tonunun sertliği, melodikliği tam kıvamında, şarkılara gitarı cukkadanak oturtuyor, soloları ideal uzunlukta, dinleyeni baymıyor... Yıllarca gitarıyla bizleri “uçuran” De Garmo, şimdi profesyonel pilot olarak insanları “uçurmaya” devam ediyor. De Garmo’nun diğer büyük yeteneği söz yazarlığı; grubun en yüce iki albümü olan “Operation Mindcrime” ve “Empire”ın anlamlı sözlerinde De Garmo’nun büyük emeği var.

Grubun diğer büyük kozu solist Geoff Tate; arkadaşımız muheşem bir sese sahip. Maşallah albüm boyunca ses bir iniyor, bir çıkıyor, sertleşiyor, yumuşuyor derken tek bir gırtlaktan bu tını yelpazesinin nasıl çıktığına hayret ediyorsunuz!

Queensryche’in bu çarpıcı müziğini dinleyebileceğiniz albüm sayısı maalesef kısıtlı. Ama bir albümleri var ki, başa sarıp tekrar tekrar dinlemenizde hiç sakınca yok. Operation: Mindcrime, dünya üzerinde yapılmış en iyi konsept albümlerinden (konulu, temalı, uzun metrajlı, vesaire...) biri. Belki de “The Wall” ile birlikte en iyisi; tabii heavy metal sounda az da olsa sempatiniz varsa!

Şimdi, benim yazı dizim “sıradaki şarkı” olduğu için, baştan sona tek ve uzun bir şarkı havasında süregiden “Operation: Mindcrime” albümünden bir parça seçmek zorunadyım. O:M’nin en büyük özelliklerinden biri, albümdeki parçalardan tümünün mükemmel olması ve birbirine çok iyi bağlanması ki, böyle bir özelliği bulabileceğiniz ikinci bir albüm yok bence... Bu seferlik tavsiyem albümü komple dinlemeniz; ama ille de “sıradaki şarkı”yı seçecek olursak, albümün kapanış şarkısı, müziğin, heyecanın, duyguların zirveye vurduğu “Eyes of a Stranger”i tek geçmek gerek! Bu nefis şarkı, albümü toparlayan, özetleyen, albümden ayrı dinlediğinizde de kanınızı kaynatan bir başyapıt...

Şarkıya girmeden önce albümün tamamından bir söz etmek gerek. Efendim, Operation Mindcrime son derece anarşik bir albüm. Eğer düzenin dostuysanız, sistemi kurcalayan, arı kovanına çomak sokanlardan haz etmiyorsanız Queensryche’ın “bu” albümünden uzak durun, daha yeni albümlerine yönelin. Çünkü, ne yazık ki, (ve bazı komplo teorisyenlerine göre derin devletin baskısı sonucu) Queensryche ilerleyen yıllarda milliyetçi-militer-düzen dostu bir çizgi edindi.

Biz grubun bu yeni çizgisini görmezden gelelim ve 1988 yapımı Operation Mindcrime’a geri dönelim. Efendim, oturaklı bir senaryo çerçevesinde ilerleyen hikayemiz bir hastanede başlıyor; koma halindeki kahramanımız Nikki “I Remember Now” diyor ve kendisini hastaneye getiren olaylar sis perdesinin ardından belirmeye başlıyor.

Bir uyuşturucu müptelası olan Nikki, devrim yapmayı amaçlayan gizli bir dini/politik grubun lideri Dr. X ile tanışıyor ve bu grubun tetikçisi olarak beyni yıkanıyor. Dr. X, Nikki’ye ihtiyaç duyduğu uyuşturucuyu sağlıyor ve onu “Manchurian Candidate” modelinde kullanarak devlet böyüklerine suikast yaptırıyor. Bu suikastler için belirlenen kod “düşün suçu”, yani, “Operation: Mindcrime”. Dr. X, işi düştüğünde Nikki’yi telefonla arıyor ve “mindcrime” şifresini kulağına fısıldadığında adamımız mermileri saydırıyor.

Ve sahneye örgütün güzide elemanlarından Peder William ile Rahibe Mary giriyor. Mary eski bir fahişe, sokaklardan kaçıp kiliseye sığınmış, rahibe olmuş, ama Peder William onunla zaman zaman ilişkiye girmekten, bu yolla affolacağını iddia etmekten geri kalmıyor. Dr. X, bir şekilde örgüt için kambur haline gelen Peder ve Mary’yi temizleme görevini Nikki’ye veriyor, ama Nikki Mary’ye aşık olunca görevini savsaklıyor.

Senaryoda Mary ve Pederin işin içine nereden girdiğini tam çözemedim; ama Queensryche bu albümde din, para, politika ve seks gibi kavramları sorguladığından hikayeye bir peder ve fahişe eklenmiş olduğunu tahmin ediyoruz. Nitekim, albümün çarpıcı parçalarından “Spreading The Disease” cüretkar bir şekilde şunları söylüyor:

Religion and sex are powerplays
Manipulate the people for the money they pay
Selling skin, selling god
The numbers look the same on their credit cards
Politicians say no to drugs
While we pay for wars in south america
Fighting fire with empty words
While the banks get fat
And the poor stay poor
And the rich get rich
And the cops get paid
To look away
As the one percent rules America

Konumuza dönecek olursak, Nikki’nin su koyvermesi üzerine Mary ve Peder’i Dr. X ortadan kaldırıyor, suçu bir şekilde Nikki’nin üzerine yıkıyor, Nikki sevdiceğinin öldüğünü görüp şoka giriyor, polis tarafından cinayet zanlısı olarak tutuklanıyor, yaşadığı şoktan hafızasını kaybedip hastaneler düşüyor, o sırada kulağına gelen radyo haberlerinden olayları yavaş yavaş hatırlamaya başlıyor ve albümün en başına geri dönerek çemberi tamamlıyor: “I Remember Now”

İşte, Eyes of the Stranger şarkısı, kahramanımızın hastaneye düştüğü sırada, bilincini yitirmiş bir şekilde olan biteni sorguladığı, değerlendirdiği döneme denk geliyor... Şarkının başında, hastanenin biteviye anonsları arasında ritm yavaş yavaş yükseliyor, müziğin gerilimi artıyor ve 40. saniye civarında De Garmo’nun muhteşem gitarı kulağınızı transit geçerek peyninizin içinde patlıyor. Dünyada en iyi introya sahip şarkılar arasında ilk üçte yer alacak bu girişten sonra tempo yavaşlıyor ve Nikki durumu değerlendirmeye başlıyor:

All alone now
Except for the memories
Of what we had and what we knew
Everytime I try to leave it behind me
I see something that reminds me of you
Every night the dreams return to haunt me

Size tavsiyem, şarkıyı “Building Empires”da yer alan klip eşliğinde seyretmeniz. Şarkının yukarıda alıntıladığım bölümü geldiğinde, kahramanımızın çatışan duygularını daha iyi hissedebiliyorsunuz. Nikki, insanları kontrol eden sisteme karşı savaşırken, kendi zayıflıklarını manipüle eden, onlardan yararlanan bir başka gücün kontrolüne girdiğini anlıyor. Ekranda dünyanın değişik yörelerinden savaş, anarşi, terör görüntüleri akarken, RELIGION – SEX - POLITICIANS – MANIPULATES - 1-666-CONTROL kelimelerinin sırayla belirdiğini görüyoruz.

Ve Nikki olan bitenin farkına vardıkça, aklına biricik sevdiceği Mary gelir. Hayatın esası olan sevgi arada kaynamış gitmiş, Nikki’nin beynine Mary’nin cansız bakışları kazınmıştır:

I lie awake and sweat, afraid to fall asleep
I see your face looking back at me

Ve işte şarkının tam bu anında Geoff’un bir “looking back at me” diyerek çığırması vardır ki, De Garmo’nun da gitarının cayırtısı ile şarkının kopup gittiği, artık Queensryche’in çekim alanından kurtulamayacağınız dönüm noktasıdır. Anlatmakla olmaz, buyurun aşağıdaki bağlantıdan dinleyin/seyredin:

http://www.dailymotion.com/video/xjwsp_queensryche-eyes-of-a-stranger_music

Dinleyici galeyana gelmişken Nikki sizi şarkının ana fikriyle, bir yabancının gözlerine bakma kavramıyla tanıştırır. İnsanlar genelde yabancıların gözüne bakmaktan hoşlanmaz ve çekinir; arkasında yatanın bilinmezliği hep korkutur bizleri. Bir yabancının gözlerine bakmak, tanımadığı, güçlerini bilmediği bir kişiye meydan okumaktır ve insanı en çok korkutan şey bilinmezliktir. Ama Nikki için bir yabancının gözleri kendini yansıtan bir ayna olmuştur ve çekinmeden diker gözlerini:

And I raise my head and stare
Into the eyes of a stranger
I've always known that the mirror never lies
People always turn away
From the eyes of a stranger
Afraid to know what
Lies behind the stare

Şarkının temposu, gerilimi utanmadan yükselmeye devam eder, üç buçukuncu dakika civarında nefis bir gitar solo duyulur, DeGarmo döktürürken müziğin frekansı alyuvarlarınızla rezonansa girer ve kanınız kaynamaya başlar. Yaylıların da takviyesiyle müziğe senfonik bir lezzet gelir ve kahramanımız son kez haykırır, hesap sorar:

How many times must I live this tragedy
How many more lies will they tell me
All I want is the same as everyone
Why am I here, and for how long

Esas adamımızın zihni iyice açılır ve şarkı yavaştan biterken Nikki mırıldanır: “I Remember Now” Eğer müzik çalarınız “sürekli çal” modundaysa, ki umarım öyledir, tekrar “I remember now” tiradını duyarsınız ve ilk şarkıdan başlarsınız. Demek ki düzen budur ve böyle süregidecektir.

Operation Mindcrime, kendi içinde konusu, bütünlüğü olan bir konsept albüm olsa da, Eyes of the Stranger size (en azından) müzikal anlamda bir yönetici özeti verecektir. Özellikle yukarıda bağlantısını verdiğim klip, tüm albümden alıntıların olduğu bir derleme niteliğinde olup sizi albümün havasına sokacaktır.

Derler ki, benzer müzik sounduna sahip olan Iron Maiden, aynı yıl bir konsept albüm denemesinde bulunup “Seventh Son of a Seventh Son”u çıkarmış. Ama Bruce Dickinson abimiz Operation Mindcrime’i dinleyince, “Yok agalar, biz bu işi becerememişiz, herifler bizden çok daha iyisini yapmış” diyerek sezara hakkını teslim etmiş, Dream Theater ekibi de “Hmmm, demek bu iş böyle yapılıyor” diyerek Queensryche’dan çok şey öğrenmiş!

Keşke Queensryche başkalarına örnek olduğu kadar kendine de örnek olabilseydi; ne yazık ki, O:M’nin ardından aynı çizgiyi yakalayan tek albümleri Empire oldu, biraz da Promised Land, ama ardından De Garmo’nun da istifasıyla grup tepetaklak düşüşe geçti. O yüzden, Nikki’nin hafıza kaybı gibi, grubun 2000’li yıllarını belleğimizden silip atalım ve “Operation: Mindcrime”ı hatırlayalım:

I REMEMBER NOW!