Kayıtlar

Bilim Dünyası etiketine sahip yayınlar gösteriliyor

Varşova'da İlim İrfan Vaziyetleri

Resim
Geçen bölümümüzde Polonya'nın diyanet dünyasına yaptığı katkılar ve yetiştirdiği kutsal kişiliklerden bahsettikten sonra, bilim alemindeki yerine kısaca değinelim. Leh milletinin ilim irfan listesinin başına tartışmasız olarak Nikolaus Kopernik'i koyuyoruz. Kopernik, bildiğiniz üzere evrenin merkezinde dünyanın olmadığını, güneş merkezli bir evren modeli içinde dünyanın kendisi ve güneş etrafında döndüğünü iddia eden bir bilim adamıdır. Tabii ki günümüzde baktığımızda "adam sanki çok da bilinmedik bir şey söylemiş; Yunan filozof ve bilim adamları bile güneşin etrafında döndüğümüzü gözlemlemişti" diye düşünebilirsiniz. Ama o Yunanlar, henüz tek tanrılı dinlerin dogmatik baskısı yokken bu gözlemlerini paylaşmıştı; her şeyin merkezine insanı ve dünyayı koyan bir fanatizm dünyanın ekseriyetini etkisi altına almamış, farklı düşünenleri cadı, sapkın diye yakmaya başlamamıştı henüz… Kendisi de bir din adamı olan Kopernik, tıp, hukuk, astronomi, matematik üzerine de eğiti

Sıradaki Şarkı – ‘39

Resim
Sıradaki şarkıyı epey ihmal ettik, bari tumturaklı bir grupla geri dönelim ve Queen'den bir şarkı dinleyelim… Madem Queen dedik, tartışmasız bir numaralı albümlerini açalım; A Night At the Opera! Bildiğiniz gibi, albüm "Death on Two Legs" ile gümbür gümbür başlıyor, Freddie eski menajerlerine sövüp sayıyor… Ardından operatik parçalar kulağımızın pasını alıyor, Bohemian Rhapsody çalarken "Bismillah" diye bağırarak kendinizden geçiyorsunuz ve şöyle sakin, dingin bir parça ile huzura ermek istiyorsunuz. Ve imdadınıza "39" yetişiyor. Akustik gitarın yumuşacık tınısı, Brian May'in sakin sesiyle ateşinizi ve tansiyonunuzu düşürüyor, ruhunuzu dinginleştiriyor. İyi de, 39 nedir? Ateşimiz mi? Tansiyonumuz mu? Hayır efendim, '39 sayısı 1939 yılını ve o yılda geçen bir bilim kurgu hikayesini konu ediyor. Hoppala, bilim kurgu da nereden çıktı şimdi diyeceksiniz… Queen'in bilim kurguya en güzel göndermesi, dünyanın koca popoplu kızlar sayesinde dön

Kuş Cenneti ve Cennet Kuşu

Resim
Kuş cenneti denildiğinde, hakkın rahmetine kavuşan, hayatında hep sevap işlemiş, haramdan uzak durmuş kuşların, sapan korkusu olmadan ebediyen yaşayacağı bir öbür dünya lokasyonu akla gelmez; onun yerine, okkalı bir kuş nüfusu barındıran, genelde sulak arazi parçalarına “kuş cenneti” deriz. Örneğin, eşek cenneti öyle değildir... Kuş cennetleri haliyle yerleşim yerlerine bir miktar uzaktır. Hele Ankara gibi kurak bir memleketin çok yakınında kuş cenneti bulmayı beklemek pek gerçekçi olmaz... Ama yanılıyorsunuz! Ankara’ya yaklaşık 100-110 kilometre mesafede, hem de ulaşımı çok rahat bir kuş cenneti olduğunu biliyor musunuz? Kuş Cennetine ev sahipliği yapan bölge, olağanüstü jeomorfolojik yapısıyla gözlerimizi okşuyor... Bir sabah erken Ankara’dan Ayaş-Beypazarı istikametinde yola çıktınız, Ayaş’tan dut, Beypazarı’ndan da Beypazarı kurusu takviyesi yaptınız, bir süre sonra bacasından duman tüten Çayırhan termik santralini gördünüz. İlginçtir ama, kuş cennetine yaklaştığınızı termik santra

En Kıdemli Dünya Vatandaşı: Stromatolit

Resim
Hafta sonu seyrettiğim bir belgeselden sonra en çok saygı duyduğum canlıyı (veya yaşam formunu) stromatolit olarak revize ettim. Şimdiye kadar çoğumuzun adını bile duymadığı stromatolit, dünya üzerindeki varlığımızı, medeniyetimizi ve konforumuzu borçlu olduğumuz canlıymış meğerse... Canlıymış derken, stromatolit bir “canlı”nın adı değil En kestirmesinden, mavi/yeşil alglerin yaşadığı bir toplu konut olarak düşünebiliriz. Siyanobakteri (cyan = mavi/yeşil) olarak bilinen tek hücreli algler, deniz suyuyla gelen kalsiyum karbonat ile birlikte tortulaşarak kayamsı yapılar oluşturmuş. Bu tortu oluşumlarına stromatolit adı verilmiş ve tek hücreli bu yaşam formunun marifetleri zamanla keşfedildikçe hayranlık uyandırmış. Yaklaşık 3,5 milyar yıl önce inşa edilmiş ilk "toplu konut"lar... Efendim, siyano bakterinin en büyük özelliği oksijensiz fotosentez yapabilmesi. Bildiğiniz gibi, dünya ilk oluştuğunda (4,5 milyar yıl önce) atmosferde oksijenin esamesi okunmuyormuş. Sürekli patlayan