Oh My God...zilla!

Geçenlerde televizyonda 2014 mahsulü Godzilla'nın tanıtım fragmanını görünce, benim caanım orijinal Godzilla'mı hatırladım. Godzilla, 1954 yılında Japon Toho stüdyoları tarafından çekilen "korkunç canavar" temalı bir gerilim filmi. Kimine göre, Japon kültürünün King Kong'a cevabı (ki, 9 yıl sonra Godzilla King Kong'a karşı filmi de çekilmiş), kimilerine göre özgün bir Japon hikayesi. İlerleyen yıllarda Godzilla'nın bir çok versiyonu çekilmiş olsa da, benim gönlüm ilk filme kaymaktadır.

Godzilla'nın başrolünde, 50 metre boyunda, denizin derinliklerinde yaşayan jurasik bir yaratık bulunmaktadır. Yaratık bir gün uyanır ve dünyalılara saldırmaya başlar. Godzilla'yı uyandıran, insanlığın bitmez tükenmez bir hırsla sürdürdüğü nükleer denemelerdir. Dikkatinizi çekerim, yıl 1954, Japonya atom bombasını yiyeli 9 yıl olmuş. Bombanın travmasından kurtulamadıkları gibi, Pasifik'te nükleer denemeler son hızıyla devam etmektedir.

Oricinal Godzilla Japon Meclis Binasını yıkarken... Yoksa politik bir mesaj mı var?

İşte, Godzilla'yı diğer "canavar" filmlerinden ayıran en önemli özellik burada yatıyor; film, nükleer tartışmalara büyük bir sosyal vurgu yapıyor. Öyle ki, canavarın japonlara verdiği en büyük zarar, onları karınca gibi ezip vıcığını çıkartması değil, radyoaktivitesi ile suları, havayı kirletmesi...

Film, çekildiği yıl göz önüne alındığında epey bir sosyal konuya el atıp seyirciyi gıdıklıyor. Örneğin, Godzilla'yı öldürmeli miyiz, o da yaşamayı hak eden bir canlı mı? Örneğin, Godzilla'yı öldürebilecek güçte bir silah geliştirdik; ama onu kullanırsak tüm dünya bu silahın varlığından haberdar olacak ve ileride çok daha kötü amaçlar için kullanılabilecek... Ne yapsak? Gerçekten de, 1954 yapımı canavarlı bir aksiyon filmi için oldukça ilginç etik tartışmalar var.

Meraklısına Godzilla'nın teknik özellikleri

Onun dışında, film size her anında bir Japon filmi olduğunu hissettirecek! Godzilla ile ilgili Japon adalarında inanılan efsaneler, o yılların Japon yaşayış tarzı, diyalogların yarısının Japon usulü selamlama ve özür dileme ile geçiyor olması, filmdeki karakterlerin bir birileriyle kavga ederken bile "fuck" yerine "san" (saygıdeğer) sözcüğünü kullanmaları hoş detaylar... Bir de, her ne kadar ellerinden gelenin en iyisini yapsalar da, canavarın canlandırmasında Hollywood kadar teknik başarı sağladıkları söylenemez.

O yıllardaki Japon sinema teknolojisinin "Benim adım Hıdır, elimden gelen budur" seviyesi...

Tabii bunun bir sebebi, Toho stüdyolarının aynı anda iki büyük filmin yapımına soyunmuş olması. Biri Kurosawa üstadın Yedi Samurayı, diğeri de Godzilla... Bu iki filmin prodüksiyonuna aynı anda girmeleri az daha Toho Stüdyolarının iflasına yol açacakmış; ama sonunda ortaya dünya sinemasının iki şaheseri çıkmış!

İlginç bir detay; Kurosawa üstad Godzilla'yı yönetmeyi çok istemiş. Ancak Toho yetkilileri, Kurosawa'nın ne kadar detaycı ve mükemmelliyetçi (=masraflı!) olduğunu bildiklerinden kabul etmemişler. Gerçekten de Kurosawa Godzilla'yı yönetmiş olsa ne olurdu diye düşünmeden edemiyorum. Bu arada, Kurosawa filmlerinin tutkunları için bir not; üstadın favori oyuncularından, ve efsanevi Ikiru filmini sürükleyen Takashi Shimura Godzilla'da da başrolde.

Aksiyon sinemacıları hep "daha korkunç"un peşinde olduğu için Godzilla da yıllar boyunca semiriyor...

2014 yapımı yeni Godzilla'yı seyretmeden, 60 yıl önce çevrilen versiyonunu izlemenizi tavsiye ederim. Tabii Godzilla kardeşimiz yıllar içinde büyüyüp serpilerek her bir filmde daha büyük, daha korkunç bir canavara dönüşmüş, bilgisayar grafik teknolojilerinin tüm imkanlarından yararlanmış; ama ilk filmdeki duygu ve mesajı halen koruyabiliyor mu, seyredip karşılaştırmak lazım.

Hibiya'ya (Ginza yakınları) yolunuz düşerse Godzilla'ya uğramadan dönmeyin!

Godzilla, Japon sinema tarihinin en meşhur fenomenlerinden olduğu için Hibiya yakınlarındaki "Walk of Fame"de heykeli yer alıyor. Tokyo'ya her gidişimde, Hachiko ile birlikte, Godzilla'ya da bir uğrayıp saygılarımı sunmaya çalışırım. 

Canavarınız bol olsun efendim...