Donnie Darko - Mad World
Şarkısı ile Özdeşleşen Filmler (Veya Tam Tersi)
Sinema ve müzik konusunda yazarken zaman zaman tematik veya kelime oyunlarına, benzerliklere dayanan yazılar yumurtluyorum; örneğin, aynı konu üzerine şarkılar/filmler, veya aynı isme sahip film film ve şarkılar gibi. Geçenlerde çok sevdiğim "Mad World" şarkımı dinlerken aklıma geldi, bir şarkıyla özdeşleşmiş film/filmle özdeşleşmiş şarkı gibi bir varyete de geliştirebilirim.
Örneğin, zaman, bilim kurgu ve beyin cacıklaması denildiğinde akla ilk gelen şaheserlerden Donnie Darko ve filmle beraber şöhreti katlanarak artan nefis şarkı Mad World. Filmi şarkıdan, şarkıyı filmden ayırmak artık imkansız; birbirileriyle kaynaştılar, bütünleştiler, can ciğer kuzu sarması oldular.
Zamanda yolculuğa dair birçok bilim kurgu filmi seyretmişimdir, ama Donnie Darko kadar etkileyici olanına az rastladım (bir de twelve monkeys çok iyidir haa). Bu filmlerin klişe ikilemlerinden biri, zamanda geri gidip gelecekte başımıza gelecek bir felaketi önleyecek şekilde olaylara, zamanın okuna müdahale edip edemeyeceğimizdir. Genelde bu olgu üzerine beynimizi zorlayacak şekilde oynanır, çelişkiler çarpışırken beynimiz cacıklaşır, kafamız karışmış bir şekilde ekran başından kalkarız.
Evet, Donnie Darko'da da bu ana fikir var, ama daha fazlası, daha sofistike açılımları da var. Film çok katmanlı bir öyküye sahip. Donnie kardeşimiz, oldukça sorunlu, hatta şizofren bir genç. Sadece kendisine "görünen" dev (insan boyutlarında) bir tavşanın komutlarıyla suç ve şiddet içeren eylemlere girişiyor; ancak bu eylemleri niye yaptığı "zaman"la ortaya çıkıyor! Film, ana konuyu çok güzel destekleyen yan hikayeleri ile din, ahlak, eğitim, şiddet gibi kavramları sorguluyor. Çevrildiği dönemin toplumsal gelişmelerine de göndermeler yapan film, zamanda yolculuğun çelişkileri ile son sahneye kadar beyin kıvrımlarınızı zorluyor...
Filmdeki tavşan kostümlü yaratığı bir absürdlük, gerçek dışı bir kahraman olarak görmeyin, çünkü gerçekliğini çok güzel bir şekilde kanıtlayacak (detay sormayın, spoyler vermeyeyim...) Hele ki kendisine "çıkarsana tavşan kostümünü" denildiğinde "asıl sen insan kostümünü çıkar" cevabı akıllardan çıkmıyor. Filmde alışılmadık bir duygusal hikaye ve fedakarlık var; bu yüzden çok etkileyici bir sona sahip. Geleceğimizi bilmek tercihlerimizi nasıl şekillendirirdi?
Yönetmen Richard Kelly adında adı sanı duyulmamış bir arkadaşımız; 2001 yılında Donnie Darko'yu yazıp yönettiğinde 26 yaşındaymış. Film imdb 250 listesi içinde, büyük bir hayran kitlesi var, ama yaptığı diğer filmlerin hiç biri beğenilmemiş. Bozuk saatin günde bir kez doğru zamanı göstermesi gibi, dengesiz kariyerinde bir başyapıta imza atmış. Başrolde Brokeback Dağı'nın kovboyu Jake Gyllenhaal ablası ile birlikte döktürüyor!
(Bir parantez açayım; "sadece şizofren kardeşimize görünen tavşan" hikayesi sinema tarihinde bir ilk değil; 1950 yapımı "Harvey" isimli filmde, James Stewart abimize görünen 2 metrelik bir tavşan vardır. Kelt mitolojisinde "pooka" olarak bilinen, hayvan kılığında insanlara görünen bir peri olan Harvey'in James Stewart ile dostluğu ve üzerindeki etkisi mutlaka seyretmeye değer! Bu filmde zamanda yolculuk olmasa da, insanlara yapıştırdığımız normlar (akıllı? deli? zeki? canayakın?) üzerine derin derin düşündürtüyor)
Tekrar Donnie Darko'ya dönersek; filmin soundtrack'i ayrı bir övgüyü hak ediyor. Özellikle Gary Jules'un "Mad World"' yorumu filme damgasını vurmuş... Mad World, 1980'lerin başında Tears for Fears'ın hit parçalarından biri olmuş, ancak o yılların pop fırtınasında, grubun kendisi gibi, kaynamış gitmiş. Tears for Fears, 80'lerin kabarık saçlı, bol pantolonlu gruplarından. "Mad World" başta olmak üzere güzel müzikler yapmışlar ve misyonlarını tamamlayınca dağılmışlar, unutulmaya yüz tutmuşlar...
Şarkı 20 yıl sonra tozlu raflardan indirilmiş ve Gary Jules/Michael Andrews düzenlemesi ile Donnie Darko soundtrack'ine dahil edilmiş. Tears for Fears şarkıyı 80'lerin sound'una uygun şekilde bol synthesizer, perküzyon vb. ile cilalamışken, Gary Jules yavaş bir tempoda, sade, minimalist ve hüzünlü bir tonda icra eylemiş. Şarkımızı bu yorumu ile, evinizin penceresinden ufukta sürüklenen bulutlara bakarak dinlemenizi tavsiye ederim:
http://www.dailymotion.com/video/x1pzfu_mad-world-gary-jules-michel-gondry_creation
Şarkının klibini beğendiniz mi? Bence çok yakışmış. Klip deyip geçmeyin, yönetmeni Michel Gondry! Kim bu adam derseniz, bir başka fenomen olan "Eternal Sunshine of a Spotless Mind" filminin yönetmeni. Bu filmi seyretmeyene, anlamayana ve sevmeyene kız vermiyorlar. Elemanın bir de "Tokyo!" isimli üçlemede kısa bir filmi var ki, çok ama çok beğenirim:
http://onurataoglu.blogspot.com.tr/2014/02/tokyo.html
Bu kısa filmi izlerseniz, "Mad World"ün o filme de cuk oturacağını göreceksiniz. Melankolik bir şarkının insanı bu derece sarıp sarmalaması kabul edilebilir olsa da, içinizi baymadan peş peşe onlarca kez dinlenebilmesi her babayiğidin harcı değil.
All around me are familiar faces,
Worn out places, worn out faces,
Bright and early for their daily races
Going nowhere, going nowhere,
And their tears are filling up their glasses,
No expression, no expression,
Hide my head, I want to drown my sorrow,
No tomorrow, no tomorrow,
No expressions, no tomorrow, going nowhere... Şarkı kimilerince süisaydıl (intihara meyilli demek istedim) bir atmosfer taşısa da, insanın içine garip bir huzur veren, her şeye rağmen içimizdeki umudu canlı tutmamızı öğütleyen bir atmosferde ilerliyor. Filmle yakaladığı uyumun sebebi de bu olsa gerek; dimağınızı allak bullak eden hikayenin sonundaki duygu, incelik ve fedakarlık şarkı ile frekansı tutturmuş:
And I find it kind of funny
I find it kind of sad
The dreams in which I'm dying
Are the best I've ever had"
I find it hard to tell you,
Cause I find it hard to take,
When people run in circles,
It's a very, very
Mad world mad world
Filmin tüyler ürperten finalinde şarkı çalarken, ster istemez düşünüyorsunuz; gördüğünüz en güzel rüyalar, gerçekten de öldüğünüz rüyalar mı? Şarkının bu dizesi tüm ağırlığı ile ruhunuzun üstüne çökerken filmi başa sarıp tekrar seyretmeyi isteme ihtimaliniz ortalama %86,4 olarak hesaplanmış.
Uzun lafın kısası, Donnie Darko ile Mad World, sinema tarihinde birbirine en yakışan çiftlerin başında gelmekte olup, kaçırmamanız tavsiye olunur. Seyredin, dinleyin ve düşünün...
Sinema ve müzik konusunda yazarken zaman zaman tematik veya kelime oyunlarına, benzerliklere dayanan yazılar yumurtluyorum; örneğin, aynı konu üzerine şarkılar/filmler, veya aynı isme sahip film film ve şarkılar gibi. Geçenlerde çok sevdiğim "Mad World" şarkımı dinlerken aklıma geldi, bir şarkıyla özdeşleşmiş film/filmle özdeşleşmiş şarkı gibi bir varyete de geliştirebilirim.
Örneğin, zaman, bilim kurgu ve beyin cacıklaması denildiğinde akla ilk gelen şaheserlerden Donnie Darko ve filmle beraber şöhreti katlanarak artan nefis şarkı Mad World. Filmi şarkıdan, şarkıyı filmden ayırmak artık imkansız; birbirileriyle kaynaştılar, bütünleştiler, can ciğer kuzu sarması oldular.
 |
| Filmde zaman yolculuğu ile ilgili "wormhole" (solucan deliği) kavramı kurcalanıyor |
Evet, Donnie Darko'da da bu ana fikir var, ama daha fazlası, daha sofistike açılımları da var. Film çok katmanlı bir öyküye sahip. Donnie kardeşimiz, oldukça sorunlu, hatta şizofren bir genç. Sadece kendisine "görünen" dev (insan boyutlarında) bir tavşanın komutlarıyla suç ve şiddet içeren eylemlere girişiyor; ancak bu eylemleri niye yaptığı "zaman"la ortaya çıkıyor! Film, ana konuyu çok güzel destekleyen yan hikayeleri ile din, ahlak, eğitim, şiddet gibi kavramları sorguluyor. Çevrildiği dönemin toplumsal gelişmelerine de göndermeler yapan film, zamanda yolculuğun çelişkileri ile son sahneye kadar beyin kıvrımlarınızı zorluyor...
Filmdeki tavşan kostümlü yaratığı bir absürdlük, gerçek dışı bir kahraman olarak görmeyin, çünkü gerçekliğini çok güzel bir şekilde kanıtlayacak (detay sormayın, spoyler vermeyeyim...) Hele ki kendisine "çıkarsana tavşan kostümünü" denildiğinde "asıl sen insan kostümünü çıkar" cevabı akıllardan çıkmıyor. Filmde alışılmadık bir duygusal hikaye ve fedakarlık var; bu yüzden çok etkileyici bir sona sahip. Geleceğimizi bilmek tercihlerimizi nasıl şekillendirirdi?
(Bir parantez açayım; "sadece şizofren kardeşimize görünen tavşan" hikayesi sinema tarihinde bir ilk değil; 1950 yapımı "Harvey" isimli filmde, James Stewart abimize görünen 2 metrelik bir tavşan vardır. Kelt mitolojisinde "pooka" olarak bilinen, hayvan kılığında insanlara görünen bir peri olan Harvey'in James Stewart ile dostluğu ve üzerindeki etkisi mutlaka seyretmeye değer! Bu filmde zamanda yolculuk olmasa da, insanlara yapıştırdığımız normlar (akıllı? deli? zeki? canayakın?) üzerine derin derin düşündürtüyor)
 |
| James Stewart ve cana yakın "pooka"sı Harvey! |
Şarkı 20 yıl sonra tozlu raflardan indirilmiş ve Gary Jules/Michael Andrews düzenlemesi ile Donnie Darko soundtrack'ine dahil edilmiş. Tears for Fears şarkıyı 80'lerin sound'una uygun şekilde bol synthesizer, perküzyon vb. ile cilalamışken, Gary Jules yavaş bir tempoda, sade, minimalist ve hüzünlü bir tonda icra eylemiş. Şarkımızı bu yorumu ile, evinizin penceresinden ufukta sürüklenen bulutlara bakarak dinlemenizi tavsiye ederim:
http://www.dailymotion.com/video/x1pzfu_mad-world-gary-jules-michel-gondry_creation
Şarkının klibini beğendiniz mi? Bence çok yakışmış. Klip deyip geçmeyin, yönetmeni Michel Gondry! Kim bu adam derseniz, bir başka fenomen olan "Eternal Sunshine of a Spotless Mind" filminin yönetmeni. Bu filmi seyretmeyene, anlamayana ve sevmeyene kız vermiyorlar. Elemanın bir de "Tokyo!" isimli üçlemede kısa bir filmi var ki, çok ama çok beğenirim:
http://onurataoglu.blogspot.com.tr/2014/02/tokyo.html
Bu kısa filmi izlerseniz, "Mad World"ün o filme de cuk oturacağını göreceksiniz. Melankolik bir şarkının insanı bu derece sarıp sarmalaması kabul edilebilir olsa da, içinizi baymadan peş peşe onlarca kez dinlenebilmesi her babayiğidin harcı değil.
All around me are familiar faces,
Worn out places, worn out faces,
Bright and early for their daily races
Going nowhere, going nowhere,
And their tears are filling up their glasses,
No expression, no expression,
Hide my head, I want to drown my sorrow,
No tomorrow, no tomorrow,
And I find it kind of funny
I find it kind of sad
The dreams in which I'm dying
Are the best I've ever had"
I find it hard to tell you,
Cause I find it hard to take,
When people run in circles,
It's a very, very
Mad world mad world
Filmin tüyler ürperten finalinde şarkı çalarken, ster istemez düşünüyorsunuz; gördüğünüz en güzel rüyalar, gerçekten de öldüğünüz rüyalar mı? Şarkının bu dizesi tüm ağırlığı ile ruhunuzun üstüne çökerken filmi başa sarıp tekrar seyretmeyi isteme ihtimaliniz ortalama %86,4 olarak hesaplanmış.
Uzun lafın kısası, Donnie Darko ile Mad World, sinema tarihinde birbirine en yakışan çiftlerin başında gelmekte olup, kaçırmamanız tavsiye olunur. Seyredin, dinleyin ve düşünün...
Yorumlar
Yorum Gönder