Kayıtlar

Polonya etiketine sahip yayınlar gösteriliyor

Varşova’nın Süt Barları

Resim
- Barmen, bana duble süt, sek olsun lütfen, mahalle sütçüsü gibi su karıştırmayın! - Tabii efendim, keçi mi olsun, inek mi? Elimizde Manyas Çiftliği 2013 rekoltesinden özel seri bulunuyor… Bir bara girdiğinizde yukarıdaki gibi bir diyalog duyma ihtimaliniz son derece düşüktür. Duyabileceğiniz tek ortam ise bir Tommiks çizgi romanıdır; çocukluğu 70'lerde geçen bizim kuşağın mutlaka bir Tommiks macerası ile ağır travma geçirmiş olması kuvvetle muhtemeldir. Hatırlarsınız, Tommiks denilen Kulver Kalesi'nin yumurta gibi yüzbaşısı, ne zaman bir bara girse süt sipariş eder. Viskinin, biranın su gibi aktığı macerada sübyan kılıklı kahramanımız niye süt içmektedir? Sadık atı Napolyon ile Kulver Kalesi'ne dönerken ekipler çevirme mi yapmaktadır? Daha o yaştayken bile bizlere "hadi len, ne sütü" dedirtecek kadar inandırıcılıktan uzak bu davranışı hiç çözememişimdir… Hani, maceraları gizlice okuyan biz çoluk çocuğa iyi örnek olmak için desek, en iyi arkadaşları olan Dokto

Mural ile Moral Bulmak

Resim
Bir önceki yazımızın sonlarında Marie Curie’nin Varşova’da doğduğu evin duvarını süsleyen etkileyici resmi göstermiştik sizlere… Efendim, bu çeşit duvar resimlerine “mural” deniliyor ve Varşova sokaklarında gezerken karşınıza çıkabilecek onlarca örneği size sokaklarda, hayatın içinde bir sanat galerisinde geziyormuş izlenimi yaratıyor. Dünyanın belki de en eski sanatı olan muraller ile günümüzün betonarme şehirlerini renklendirmek, canlandırmak fırsatını Varşovalılar kaçırmamış… Mural, en basit tanımı ile bir duvara, tavana, kısacası sabit bir mimari yüzeye yapılan resimdir. Resim, üzerine yapıldığı düzlem ile bütünleşir, yani etrafından soyut değildir, şuradan alıp buraya koymak için değildir. Muraller kimi zaman sırf sanat uğruna yapılırken, kimi zaman da bir mesaj verme kaygısı, politik bir gönderme, propaganda, ve hatta bir ürünün reklamı için yapılmış olabilir. Tarihin ilk murallerinin, Avrupa’da bulunan, paleolitik döneme ait mağara duvarı resimleri olduğunu iddia edebilir,

Varşova'da İlim İrfan Vaziyetleri

Resim
Geçen bölümümüzde Polonya'nın diyanet dünyasına yaptığı katkılar ve yetiştirdiği kutsal kişiliklerden bahsettikten sonra, bilim alemindeki yerine kısaca değinelim. Leh milletinin ilim irfan listesinin başına tartışmasız olarak Nikolaus Kopernik'i koyuyoruz. Kopernik, bildiğiniz üzere evrenin merkezinde dünyanın olmadığını, güneş merkezli bir evren modeli içinde dünyanın kendisi ve güneş etrafında döndüğünü iddia eden bir bilim adamıdır. Tabii ki günümüzde baktığımızda "adam sanki çok da bilinmedik bir şey söylemiş; Yunan filozof ve bilim adamları bile güneşin etrafında döndüğümüzü gözlemlemişti" diye düşünebilirsiniz. Ama o Yunanlar, henüz tek tanrılı dinlerin dogmatik baskısı yokken bu gözlemlerini paylaşmıştı; her şeyin merkezine insanı ve dünyayı koyan bir fanatizm dünyanın ekseriyetini etkisi altına almamış, farklı düşünenleri cadı, sapkın diye yakmaya başlamamıştı henüz… Kendisi de bir din adamı olan Kopernik, tıp, hukuk, astronomi, matematik üzerine de eğiti

Polonya Diyanet İşleri Başkanlığı

Resim
Son aylarda dikkatinizi çekmiş olabilir, katolik dünyasının yeni lideri Arcantinli Papa Francesco, gayet ılımlı ve liberal görüşleri ile konvansiyonel ve sosyal medyanın ilgisini çekiyor. Radikalliği ile bilinen, canının istediğini sapkınlık ve paralellikle suçlayarak katline icazet veren bir dini geleneğin son birkaç yılda hoşgörü mesajları vermesi tabii ki çok hoşumuza gitti. Hatta Papa Francesco geçtiğimiz günlerde cinsel tercihlerle ilgili bir açıklama yaparak “Ben kim oluyorum da eşcinselleri yargılıyorum” diyerek bizleri hayretlere gark etti… Aziz Yahya Katedrali ile Cizvit Kilisesi Sanırım Papa’dan cesaret almış olsa gerek, Vatikan’da oldukça önemli bir pozisyonda bulunan Polonyalı Kardinal Krzysztof Charamsa “Hocam, ben de eşcinselim” diyerek tanrının bildiğini kuldan saklamadı, ama anında Vatikan’dan kovuldu! Demek ki neymiş, henüz Katolik kamuoyu bu derece şeffaflığa hazır değilmiş… Ruhban sınıfının ekseriyetinin “oğlancı” olduğunu cümle alemin duyduğu bir cemaat yine d

Lenin'den Lennon'a Varşova'nın Dönüşümü

Resim
Vladimir Lenin’den John Lennon’a; Marks&Engels’den Marks&Spencer’a Bir önceki bölümümüzde, Varşova’nın eski şehir merkezi olan Stare Miasto’nun komünist dönemde aslına uygun bir şekilde yeniden inşa edildiğini, hatta komünizmin can düşmanı emperyalist sarayların bile özenle restore edildiğini anlatmıştım. Peki, komünist dönemin Varşova’daki tek imzası Polonya hanedanının yeniden inşası mıydı? Varşova Başkanlık Sarayı, 1955 yılında Varşova Paktı'nı kuran anlaşmanın imzalanmasına ev sahipliği yapmış; bugün ise, önünde AB ve NATO bayrakları dalgalanıyor... Uçağınız Varşova havaalanına alçalırken pencereden baktığınızda komünist yönetim sırasında inşa edilmiş büyük sosyal konutları hemen fark edebilirsiniz. On yıllarca önce yapılmış dev bloklar, biraz yıpranmış olsa da halen ayaktadır. Yine de uçakta önünüzde oturan, komünizm öcüsüyle büyütülmüş bazı vatandaşlarımızın klişe geyikleri bu yapıları ve sistemi acımasızca eleştirir: “Bak abi, bunlar gomonistlerin yaptığı büyük toplu